Kwestia dwujęzycznych tabliczek z nazwami ulic po raz kolejny

Kampania przeciwko dwujęzycznym tabliczkom informacyjnym z nazwami ulic trwa. Fundacja wielokrotnie informowała o wielu krokach (w tym sądowych) różnych instytucji państwowych (zwłaszcza Państwowej Inspekcji Językowej) mających na celu usunięcie tabliczek z nazwami ulic w języku polskim, które są powszechne na terenach zwarcie zamieszkanych przez polską mniejszość narodową na Litwie.

Najnowszym orzeczeniem Wileńskiego Sądu Okręgowego z 28 października, dotyczącym kwestii dwujęzycznych tabliczek z nazwami ulic, jest ukaranie dyrektorki Administracji Samorządu Rejonu Wileńskiego grzywną wysokości 2 tys. litów za uchylenie się od wyroku sądowego, przyjętego jeszcze w 2011 roku w sprawie usunięcia owych tabliczek.

Jeżeli w rejonie solecznickim również nie zostanie wykonany wyrok sądowy z 30 września i tabliczki dwujęzyczne nadal będą używane, administracja rejonu solecznickiego może się doczekać  analogicznej kary za uchylenie się od wyroku sądowego. Obecność tabliczek dwujęzycznych jest rejestrowana przez pełnomocnika Rządu, spisującego adresy budynków, gdzie owe napisy nadal widnieją. Warto jednak przypomnieć, że Wileński Sąd Okręgowy do odpowiedzialności prawnej w owej kwestii może pociągnąć jedynie samorząd, a nie poszczególnych mieszkańców. Takie więc działania pełnomocnika Rządu mogą wzbudzić wśród mieszkańców niepokój i obawy poniesienia kar finansowych. EFHR pragnie podkreślić, że zastraszanie i nakłanianie mieszkańców do usunięcia dwujęzycznych tabliczek jest niezgodne z prawem.

Przypomnijmy, że 28 stycznia br. Sąd Administracyjny Wilna wydał orzeczenie, którym zobowiązał administrację samorządu solecznickiego do wykonania żądania wnioskodawcy, tj. pełnomocnika Rządu na powiat wileński. Wnioskodawca żądał zmiany na terenie Samorządu Rejonu Solecznickiego tych tablic z nazwami ulic, które nie spełniają wymogów ustawy o języku państwowym oraz zasad nadawania, zmiany i wciągnięcia do ewidencji nazw ulic, budynków, budowli i innych przedmiotów. Sąd Administracyjny Wilna zobowiązał administrację samorządu do wykonania żądania wnioskodawcy, tj. zobowiązał zostawić tablice z nazwami ulic wyłącznie w języku litewskim.

Kolegium Sądu po rozpatrzeniu sprawy administracyjnej doszło do wniosku, że dyrektor Samorządu Administracji Rejonu Solecznickiego bezprawnie i bez uzasadnienia zignorował żądanie pełnomocnika Rządu dotyczące zmiany podwójnych nazw ulic zgodnie z aktami prawnymi Republiki Litewskiej. W związku z tym Sąd swoim orzeczeniem zobowiązał administrację samorządu solecznickiego do zmiany tablic na spełniające wymogi ustawy o języku państwowym w ciągu jednego miesiąca od uprawomocnienia orzeczenia. Orzeczeniem zostały objęte ulice następujących miejscowości w rejonie solecznickim: Koleśniki, Dowgidańce, Purwiany, Montwiliszki, Ejszyszki, Dziewieniszki, Jaszuny, Żegaryń, Turgiele, Soleczniki Małe, Tetiańce, Biała Waka, Rudniki.

Orzeczenie to jest w swojej wymowie analogiczne do orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lipca 2011 r. w sprawie Samorządu Rejonu Wileńskiego. Orzeczenie było utrzymane przez Sąd Apelacyjny i uprawomocniło się. Administracja Samorządu Rejonu Solecznickiego nie zgodziła się z orzeczeniem Sądu Administracyjnego Wilna z dnia 28 stycznia br. argumentując, iż w. w. orzeczenia są skierowane do różnych adresatów.

Ewentualne interpretowanie orzeczenia w ten sposób, że odnosi się ono do wspomnianych właścicieli budynków znaczyłoby, że obejmuje ono wszystkie podobne sytuacje i skierowane jest do nieograniczonego grona osób (ma charakter abstrakcyjny i powszechny), a to oznaczałoby podważenie zasady państwa prawa i byłoby sprzeczne z obowiązującym na Litwie 6 artykułem Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, gwarantującym prawo do rzetelnego procesu. Ponadto byłoby to sprzeczne z art. 97 Kodeksu Postępowania Administracyjnego, w myśl którego orzeczenie, które weszło w życie ma być wykonane przez podmiot, którego czyn lub zaniechanie było zaskarżone.
W takiej sytuacji samorząd solecznicki uważa, że decyzja administracyjna, która była przedmiotem rozważań Sądu, dotyczy jedynie terenów (domów, budynków itp.) podległych samorządowi, nie dotyczy zaś prywatnych posesji i samorząd nie ma prawa ich usunąć.

30 września br. Litewski Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się z argumentami samorządu solecznickiego i uprawomocnił orzeczenie Sądu Administracyjnego w Wilnie z dnia 28 stycznia br. Sąd orzekł, że Ustawa o Języku Państwowym jednoznacznie stwierdza, że nazwy ulic i miejscowości muszą być zapisane po litewsku, dlatego dwujęzyczne napisy ulic w rejonie solecznickim są niezgodne z prawem i nakazał urzędnikom samorządu zdjąć tabliczki. Orzeczenie sądu jest ostateczne i niezaskarżalne.

W swoim programie rząd premiera Algirdasa Butkevičiusa zobowiązał się „rozstrzygnąć kwestie oryginalnej pisowni nazwisk oraz podwójnego nazewnictwa ulic”, jednak Ustawa o Mniejszościach Narodowych, w której znajduje się rozwiązanie sprawy, nie dotarła jeszcze do Rządu.

Po ogłoszeniu orzeczenia sądowego Fundacja wyraziła swoje stanowisko w sprawie, a mianowicie że się nie zgadza z orzeczeniem sądu, ponieważ jest ono sprzeczne z obowiązującym na Litwie prawem międzynarodowym. Fundacja zobowiązała się również udzielić bezpłatnej pomocy prawnej wszystkim właścicielom dwujęzycznych tabliczek, włącznie z reprezentowaniem przed sądami krajowymi oraz międzynarodowymi.

Więcej informacji, włącznie z ulotką informacyjną, w której napisaliśmy, jak postępować w tej sprawie, znajduje się na stronie http://www.efhr.eu/ulotki-efhr/

EFHR