- 2011/10/13
Przełom w obradach Komisji – władze litewskie będą dbać o polskie szkoły !!!
Europejska Fundacja Praw Człowieka dotarła do dokumentu, w którym Litwa zagwarantowała zachowanie dotychczasowego zakresu języka polskiego jako języka nauczania w szkołach polskich na Litwie, jak również wiele innych praw.
W związku z powołaniem Polsko-Litewskiego Zespołu Ekspertów Edukacyjnych i Przedstawicieli Mniejszości Narodowych mającego na celu omówienie zmian wprowadzonych marcową nowelizacją ustawy o oświacie powstało pytanie o celowości powoływania takiego gremium. Fundacja zdobyła kopię protokołu z inauguracyjnego posiedzenia Polsko-Litewskiej Komisji ds. problemów mniejszości narodowych rady międzyrządowej powołanej 14 września 1997 roku przez Radę ds. Współpracy między Rządami RP i RL. Podczas posiedzenia Komisji w dniu 20 marca 1998 roku pod przewodnictwem Pana Radosława Sikorskiego oraz Pana Remigiusa Motūzasa (uczestnikiem był m.in. Pan Vincentas Lamanauskas – Wiceminister Oświaty i Nauki RL) strony w punkcie I.1 zgodnie postanowiły, że:
a) Władze litewskie nie dopuszczą do uszczuplania zakresu języka polskiego jako wykładowego w szkołach polskich na Litwie;
b) Władze litewskie będą równorzędnie traktowały szkoły polsko- i litewskojęzyczne na terenach zamieszkanych przez mniejszość polską;
c) Władze litewskie zwrócą większą uwagę na potrzeby podręcznikowe szkolnictwa polskiego na Litwie.
Wdrażając pierwsze z postanowień już 10 lat temu Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy wykreśliło egzamin z języka polskiego w szkołach polskich z listy obowiązkowych egzaminów maturalnych. Aby „wywiązać się” z drugiej obietnicy, rząd Litwy w ramach Programu Socjalnego Rozwoju Litwy Wschodniej sfinansował utworzenie w rejonie wileńskim 17, a w solecznickim – 5 szkół rządowych z litewskim językiem nauczania. Szkoły takie istnieją tylko w tych dwóch rejonach na Litwie. Tylko w latach 2009-2012 na ten cel przeznaczono 43 mln litów. W celu „wdrożenia” trzeciego punktu od 15 lat rząd litewski, nie gwarantując odpowiedniego finansowania, uniemożliwia opracowanie i wydanie chociaż jednej przedmiotowej pomocy dydaktycznej dla szkół polskich.
Dodatkowo Litwa zobowiązała się do zintensyfikowania tempa reprywatyzacji ziemi na Wileńszczyźnie, tak, aby nadrobić zaległości w stosunku do pozostałych terenów Litwy. (pkt VI.10).
Ciekawostką jest także to, że zgodnie z pkt. VII.11 Litwa obiecała postarać się znaleźć możliwości wsparcia „Kuriera Wileńskiego” jako jedynego dziennika w języku polskim na Litwie. Biorąc pod uwagę, że „Kurier Wileński” nie otrzymuje od Rządu RL wsparcia finansowego, po 14 latach wydaje się, że strona litewska nawet się nie starała.
Według Fundacji ponowne powołanie Komisji, po przeszło 14 latach, jest zaskakujące. Omawiane w niej sprawy zostały już, na takim samym poziomie politycznym, dawno ustalone. Nie jest zatem prawdą, że Litwa nie składała żadnych wiążących zobowiązań wobec Polski. Nie wspominając już o zapisach Traktatu z Polską z 1994 roku czy też o Konwencji Ramowej o ochronie mniejszości narodowych wiążącej Litwę już od roku 2000.
Fundacja stoi w obronie praw człowieka. Twoich praw!
Europejska Fundacja Praw Człowieka
