Swastyka dziedzictwem historycznym Litwy

„Swastyka – symbolem przestępców i nacystów? Nic podobnego, ale wszyscy, którzy odczuwają siłę tego symbolu, chcą go przywłaszczyć sobie (…) Hitler nie był wyjątkiem. (…) Cmentarze litewskie, na których były znalezione swastyki, pochodzą z XIII wieku, dlatego możemy śmiało powiedzieć całemu światu, że to symbol naszych przodków, Litwinów, to nasza historia, nasza pamięć.  I to, że był używany w celach przestępczych, nic nie zmienia, przecież ukraść można byle co i popełnić dowolne przestępstwo używając rzeczy ukradzionej. Winny zawsze będzie tylko ten, kto przestępstwo popełnił, nikt inny“ – stwierdzenia takie można przeczytać na stronie grupy, nazywającej siebie Sarmacją (http://www.sarmatas.lt/02/svastika-musu-proteviu-lietuviu-simbolis/).

Z tym stwierdzeniem zgadza się również sąd w Kłajpedzie, który 25 stycznia 2012r. uznał, że propagowanie swastyki nie jest zabronione i karalne. Decyzję uzasadnił tym, że znak prezentowany na plakatach niesionych podczas pochodu 16 lutego 2010 roku, w Dniu Odzyskania Niepodległości Litwy, „nie może być uważany za symbol faszystowskich Niemiec, chociaż wizualnie go przypomina”. Zdaniem sądu, na plakatach przedstawiono znak wygrawerowany na pierścieniu pochodzącym z XIII wieku, znalezionym podczas wykopalisk w litewskiej miejscowości Kiernowo (lit. Kernavė).

Działacz społeczny Milvydas Juškauskas podczas rozprawy sądowej stwierdził, że prezentowanie znaku przypominającego swastykę jest przybliżaniem społeczeństwu historii Litwy. Jego zdaniem, należy łamać stereotypy i swastyka nie powinna być kojarzona z hitlerowskimi Niemcami,
a odwrotnie – z Litwą, gdyż to jest jej dziedzictwo.

Odmiennego zdania jest dyrektor Instytutu Monitoringu Praw Człowieka Henryk Mickiewicz.  Przypomniał on, że „swastyka symbolizuje państwo niedemokratyczne, ideę faszyzmu, system naruszający prawa człowieka”.

Europejska Fundacja Praw Człowieka niejednokrotnie przestrzegała i przestrzega, że zamykanie przez władze litewskie oczy na zmieniające się nastroje w społeczeństwie w kierunku narastającego nacjonalizmu mogą spowodować przejście od słów i przekonań do czynów, czego częstym świadkiem była historia. Wzywamy władze Państwa do podjęcia stosownych kroków, by temu zapobiec. Używanie symbolów, takich jak swastyka, które jednoznacznie kojarzą się ze zbrodnią przeciwko ludzkości w połączeniu z wypowiadaniem się przeciwko wszystkim innym narodowościom, nie może zostać uznane jako element dobra narodowego.

Jak poinformowała Rzeczniczka Prasowa sądu w Kłajpedzie Eglė Baužienė skarga apelacyjna w tej sprawie nie została jeszcze złożona.

Europejska Fundacja Praw Człowieka