Europejska Fundacja Praw Człowieka przeciwko dyskryminacji!

Europejska Fundacja Praw Człowieka zauważa, że coraz częściej w cyberprzestrzeni pojawiają się oferty prac, które mają charakter dyskryminujący. Fundacja jako organizacja pożytku publicznego wspiera swoją działalnością wdrażanie zasad praw człowieka, jest bardzo zaniepokojona takimi ogłoszeniami. Dlatego też pragnie przedstawić kilka porad, w celu uniknięcia w przyszłości błędów przy pisaniu takiego rodzaju ofert.

Przypominamy, że zakaz dyskryminacji reglamentuje zarówno prawo litewskie, jak też prawo międzynarodowe.

Na podstawie międzynarodowych aktów prawnych, przede wszystkim dyrektywa 2006/54/WE Europejskiego Parlamentu i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy zakazuje wszelką bezpośrednią i pośrednią dyskryminację ze względu na płeć w sektorze prywatnym i publicznym w odniesieniu do warunków dostępu do zatrudnienia (…) do wykonywania zawodu, w tym kryteriów selekcji i warunków rekrutacji, niezależnie od rodzaju działalności i na wszystkich szczeblach hierarchii zawodowej, włącznie z awansem zawodowym (…). Niniejszą dyrektywę na Litwie wprowadza w życie ustawa o równych szansach dla kobiet i mężczyzn (tł. Lietuvos Respublikos Moterų ir vyrų lygių galimybių įstatymas). Art. 8 tej ustawy głosi, iż ogłoszenia dotyczące zatrudnienia, zakazuje stosować wymagania, które dają pierwszeństwo jednej z płci, zapotrzebowanie, osób poszukujących pracy, o ich stan cywilny, wiek (z wyjątkiem przypadków, przewidzianych przez prawo), o życie prywatne lub planowanie rodziny.

Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy w 1 art. głosi, iż celem niniejszej dyrektywy jest wyznaczenie ogólnych ram dla walki z dyskryminacją ze względu na religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną w odniesieniu do zatrudnienia i pracy, w celu realizacji w Państwach Członkowskich zasady równego traktowania.
Na tle litewskiego prawa, aktualna jest ustawa Republiki Litewskiej o równych szansach (tł. Lietuvos Respublikos lygių galimybių įstatymas), która realizuje niniejszą dyrektywę. Art. 11 tej ustawy głosi, że w ofertach o zatrudnienie, przyjęcie na służbę państwową lub szkolenie zakazuje się ukazywania wymogów, które dają pierwszeństwo na podstawie płci, rasy, narodowości, języka, pochodzenia, niepełnosprawności, przynależności etnicznej lub religii.

Fundacja podkreśla, ażeby oferta pracy nie była dyskryminująca, powinna ona odpowiadać wymaganiom powyższych dokumentów. Dyskryminacja zaś może wystąpić na tle płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności, wieku, rasy, przynależności etnicznej, narodowości, religii, języka, pochodzenia, statusu społecznego, przekonań. Pracodawca, ukazujący w ofercie pracy konkretną płeć, wiek osoby, która mogłaby zająć odpowiednie stanowisko, oraz wskazując inne kryteria, które nie są objektywne oraz niezbędne do wykonania oferowanej pracy, narusza prawa człowieka. Gdy charakter pracy nie potrzebuje specjalnych zdolności (np. stanowisko sprzedawczyni w sklepie odzieżowym), pracodawcy powinni unikać takich wymogów dla kandydatów.

Należy zauważyć, że w ustawodawstwie są przewidziane także wyjątki, gdy wymienione wyżej kryteria nie mają charakteru dyskryminującego, jak np. ustawa o grach hazartowych (tł. Lietuvos Respublikos azartinių lošimų įstatymas) przewiduje zatrudnienie osoby od 21-ego roku życia. Takie wymagania są usprawiedliwione, więc nie są dyskryminujące. Art. 7 ustawa o równych szansach przewiduje także inne wypadki, które nie są dyskryminujące, np. odpowiednie stanowisko wymaga znajomości języka państwowego, zakaz działania w organizacjach politycznych, organizowanie pojedyńczych zawodów sportowych dla osób niepełnosprawnych.

Europejska Fundacja Praw Człowieka chce zachęcić do zgłaszania do Fundacji informacji o anonsach o pracę, które mogą naruszać  prawo. Dziękujemy wszystkim tym, którzy już przesłąli do nas sygnały o tego typu anonsach.. Zachęcamy do współpracy.

Europejska Fundacja Praw Człowieka