Referendum o ziemi rolnej wbrew prawu Unii Europejskiej

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) odpowiada na planowane październikowe referendum dotyczące swobodnego przepływu kapitału w Republice Litewskiej i konsekwencji będących następstwem przedłożonych postulatów referendum oraz zmian w Konstytucji Litwy.

Przeprowadzenie referendum i w rezultacie wprowadzenie poprawki do 47 artykułu Konstytucji Republiki Litewskiej jest sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, dotyczącego wolnego przepływu kapitału – w tym wypadku ziemi o przeznaczeniu rolnym oraz lasów. Po wstąpieniu Litwy do Unii Europejskiej został jej nadany specjalny status, pozwalający na uchylanie się przed regulacją swobodnego przepływu kapitału przez siedem lat, z możliwością przedłużenia o trzy. Litwa wykorzystała już wszystkie przewidziane terminy, w rezultacie czego ma obowiązek podporządkowania się regulacjom prawa unijnego.

Przyjęcie przepisów uniemożliwiających zakup ziemi rolnej przez obywateli Unii Europejskiej oznacza uchylenie się od obowiązków Litwy względem Unii Europejskiej. Konsekwencją czego są różnego rodzaju i wielkości sankcje, w tym finansowe, które przewiduje artykuł 258 i 260, Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Innym wyjściem z tej sytuacji jest dostosowanie prawa wykupu i dzierżawienia ziemi do tego jaki panuje w krajach Europy Zachodniej, między innymi w Niemczech i Francji. We Francji, choć ziemia z pozoru jest relatywnie tania, to aby mieć prawo do jej kupna należy spełniać szereg warunków. Należy udowodnić, że ziemię będziemy sukcesywnie uprawiać, przynajmniej przez 15 lat, jest to czas, w którym nie można jej sprzedać ponownie albo wydzierżawić. Podobne przepisy dotyczące zakazu handlu ziemią, tzw. spekulacji, regulują niemieckie przepisy administracyjne, które również kładą duży nacisk na skupowanie ziemi przez obywateli kraju, a nie obcokrajowców. Wszystkie te przepisy są jednakowe zarówno dla obywateli jak i obcokrajowców.

A wszystko to bez naruszania prawa Unii Europejskiej oraz bez ingerencji w Konstytucję, a co najważniejsze w interesie osób, prawdziwie zainteresowanych posiadaniem ziemi uprawnej – rolników. EFHR tym samym ostrzega przed organizowaniem referendum, które narazi Litwę na daleko idące konsekwencje: prawne, finansowe i polityczne.

EFHR