Nieprawdziwe informacje ekspertai.eu o finansowaniu szkół litewskich w Polsce

Europejska Fundacja Praw Człowieka, zwracając uwagę na pojawiające się na łamach portalu ekspertai.eu informacje dotyczące finansowania szkół litewskich w Polsce, pragnie zaznaczyć, że podane informacje mijają się z prawdą, gdyż sprawiają one wrażenie, że o placówki oświatowe mniejszości litewskiej w Polsce odpowiedzialna jest jedynie strona litewska..

Szerokim echem w mediach obu państw odbiły się informacje o przekazaniu przez Litwę w bieżącym roku środków wynoszących 400 tys. litów (około 116 tys. euro) na utrzymanie szkół litewskich w Polsce. Dodatkowo informowano o ufundowaniu przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Republiki Litewskiej autobusów szkolnych. Zaznaczono też, że utrzymanie nawet jednego ucznia w szkole mniejszości litewskiej w Polsce wymaga niemałych kosztów, a Litwa utrzymuje ponad 80 proc. placówek oświatowych mniejszości litewskiej w Puńsku: kupuje podręczniki, zapewnia „koszyki uczniów”, wspiera wszelkie działania na rzecz rozwoju i poprawy warunków nauczania. Podkreślano też, że pomimo ponoszenia dużych kosztów, Litwa będzie nadal wspierać szkoły w Puńsku, ale podobnych działań oczekuje również od władz Polski i zbyt śmiałe byłoby oczekiwanie, że Litwa zobowiązuje się do ciągłego finansowała szkół w Polsce.

Wbrew wyrażanemu przez Litwę oburzeniu co do niewspierania szkół mniejszości litewskiej w Polsce, o zaangażowaniu strony polskiej w tej sprawie świadczą liczne fakty. Przykładowo w latach 2007-2009 z budżetu państwa przekazanych zostało 499,5 mln zł na rzecz mniejszości narodowych w Polsce, przy czym przekazywane sumy były corocznie zwiększane. Mniejszość litewska dostaje najwięcej środków z dotacji na ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości przeznaczanej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Łącznie w latach 2007-2009 kwota ta wyniosła ponad 6,5 mln zł. Wsparcie finansowe MSW, w wysokości ok. 300 tys. rocznie, udzielanie jest między innymi dwutygodnikowi „Aušra”, które w sumie w okresie 2009-2012, w ramach podziału dotacji, otrzymało już ponad 1,3 mln zł. Oprócz tego Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji regularnie wspiera finansowo jedną szkołę litewską w Puńsku, a kwota wspomnianego dofinansowania przekroczyła już 2 mln zł.

Na zaangażowanie Rządu polskiego na rzecz utrzymania szkół mniejszości wskazuje też fakt, że pomimo trudności finansowych, które zmusiły władze samorządowe gminy Puńsk do zamknięcia w lutym 2011r. jedynej polskiej szkoły, nie zgodzono się na planowane zamknięcie trzech szkół litewskich i udało się znaleźć środki na dalsze ich utrzymanie. W tym samym roku wyznaczone zostały również dodatkowe środki w subwencji oświatowej dla samorządów prowadzących szkoły lub klasy gdzie naucza się języka mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego. Kwota przeznaczona na ten cel wynosiła 219 mln zł i była o 16,4 mln zł wyższa w porównaniu z rokiem poprzednim.

Warto wspomnieć, że w 2013 r. wprowadzone zostały nowe zasady naliczania wsparcia finansowego dla gmin, w których nauczane są języki mniejszości. Dzięki temu na rok 2013 dodatkowa kwota subwencji oświatowej przekazywana gminom, w których kształcą się uczniowie z mniejszości litewskiej, wynosi 2,7 mln zł, a w porównaniu z zeszłym rokiem wzrosła ona o 47,5% (o 893 tys. zł). Z danych podanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej Polski wynika, że łącznie w roku szkolnym 2012/2013 języka litewskiego uczyło się 683 uczniów, w tym 111 w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych, 488 w szkołach i 84 w zespołach międzyszkolnych. W porównaniu z rokiem szkolnym 2011/2012 ogólna liczba uczących się języka litewskiego nieznacznie wzrosła. W bieżącym roku szkolnym 2013/2014 pozostają w Polsce cztery szkoły litewskie – dwie w Puńsku i po jednej w Widugierach i w Sejnach. Oprócz tego, sytuacja szkół litewskich w Puńsku w ostatnich latach polepszyła się, a liczba uczniów, m.in. w szkole w Widugierach (Vidugirių) wzrosła trzykrotnie. Wynika więc, że krytyka płynąca ze strony litewskiej jest bezpodstawna, gdyż jak wskazują dane, wsparcie finansowe strony polskiej dla szkół mniejszości narodowych w Polsce, w tym dla szkół litewskich, jest zwiększane corocznie, a trudności z jakimi muszą zmagać się szkoły litewskie, jak potrzeba ciągłego wsparcia finansowego, dotykają wszystkie szkoły w kraju.

EFHR