Tabliczki w języku angielskim jednak zgodne z prawem

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) 12 września 2013 roku zwróciła się do Państwowej Inspekcji Językowej (Valstybinė kalbos inspekcija, dalej VKI) z trzema skargami dotyczącymi znajdujących się w Nidzie nadpisów publicznych. W ten sposób EFHR upewniła się i wykazała, iż te same artykuły prawne w zależności od przedmiotu skargi – polskiego nadpisu lub nadpisu w innych językach – są przez VKI inaczej interpretowane. Pokazuje to, iż elastycznej interpretacji nie ma granic.

EFHR w swoim wniosku zaskarżyła używane w Nidzie publiczne tabliczki z nazwami ulic i obiektów w języku litewskim i angielskim takie jak: Pamario str., Purvynes str., G. D. Kuverto str., Kopų str., BEACH, CENTRE, STORE AGE SETTLEMENT SITE, PARMIDIS  DUNE, GLIDING SCHOOL i inne. Fundacja  powołując się na art. 14, 17 oraz 18 Ustawy o języku państwowym (Valstybinės kalbos įstatymas) zwróciła uwagę, iż zabrania się przedstawiania nadpisów publicznych w niepaństwowym języku, jeżeli nie są to nazwy organizacji wspólnot narodowych lub ich nadpisy informacyjne. Ponieważ w Nidzie nie ma zarejestrowanej żadnej wspólnoty narodowej, Fundacja uważa, iż dwujęzyczne tabliczki używane są bez podstawy prawnej, łamiąc w ten sposób przepisy ustawy o języku państwowym.

Przedmiotem kolejnych dwóch skarg były umieszczone na budynkach publiczne nadpisy “Kambarių nuoma; Zimmervermietung; Bed&Breakfast“. Fundacja zwróciła uwagę, iż zgodnie z art. 17 ustawy o języku państwowym, język litewski jest obowiązkowy w pieczątkach wszystkich firm, instytucji oraz organizacji Republiki Litewskiej, drukach, formularzach, banerach, nadpisach pomieszczeń służbowych i innych nadpisach, na produktach litewskich oraz w nazwach i opisach usług. Fundacja powołała się również na punkt 2 orzeczenia VKI z 8 listopada 2012 w sprawie przedstawiania informacji publicznej w języku niepaństwowym (Dėl viešosios informacijos  ne valstybine kalba pateikimo), w którym to zaznaczono, że pisemna i dźwiękowa informacja publiczna w innych językach nie może być obszerniejsza, a format tekstu nie może być większy niż tekstu w języku państwowym. EFHR zaznaczyła, iż nadpisy w językach obcych zawierały bardziej szczegółowe informacje niż w języku państwowym, co narusza wcześniej przywołane przepisy.

W odpowiedzi na skargę EFHR, VIK podała, że zaskarżone nadpisy ulic są w języku państwowym, używane są w nich litery i z litewskiego alfabetu jak ų i ė. W sprawie innych publicznych nadpisów w języku państwowym Inspekcja przypomniała, iż zgodnie z 1 i 2 punktem orzeczenia VIK z 8 listopada 2012, dla potrzeb międzynarodowej komunikacji, pisemna i dźwiękowa informacja publiczna w środkach transportu, urzędach celnych, hotelach, bankach, biurach turystycznych oraz w elementach reklamy, obok języka państwowego,  może być podana i w językach obcych. Informacja w innych językach nie może być obszerniejsza, a format tekstu nie może być większy niż tekstu w języku państwowym.

VIK stwierdziła, iż na podanych przez Fundację przykładach – banerach reklamowych przeznaczonych do informowania osób zagranicznych o znanych miejscach lub udzielanych usługach, umieszczona informacja jest zgodna z wymogami stawianymi dla nadpisów publicznych, dlatego w tym wypadku nie łamią one ustawy o języku państwowym. Inspekcja odmówiła dalszego rozpatrywania wniesionych skarg.

Opisana sytuacja pokazuje iż mieszkańcy obszarów zwarcie zamieszkałych przez mniejszości narodowe nie powinni podporządkowywać się niesłusznie wydawanym przez władze decyzjom nakazującym zdjęcie z budynków tabliczek lub innych nadpisów w języku polskim.  Prawo nie jest więc łamane, o ile informacja na nich podana nie narusza wspomnianych wcześniej wymogów.

W związku z ciągle pojawiającymi się problemami związanymi z interpretacją, przez różne instytucje państwowe, przepisów Ustawy o języku państwowym oraz orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie dwujęzycznych nazw topograficznych w miejscowościach rejonu wileńskiego, EFHR przypomina, że służy pomocą w tej kwestii.

W sprawach dotyczących tabliczek z nazwami po polsku, EFHR zobowiązuje się udzielić bezpłatnej pomocy prawnej wszystkim właścicielom dwujęzycznych tabliczek, włącznie z reprezentowaniem przed sądami krajowymi oraz międzynarodowymi.

Więcej informacji, o tym jak należy postępować znajduje się na stronie http://www.efhr.eu/ulotki-efhr/

EFHR