Projekt edukacyjny „Europejczycy, Polacy, Obywatele” , TEMAT V: Aktywność społeczna (1)

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) przedstawia innowacyjny edukacyjny projekt „Europejczycy, Polacy, Obywatele“, który ma na celu wdrożenie nowoczesnego programu nauczania przedmiotu wiedza o społeczeństwie (WOS). 

Przez 12 tygodni w piątkowych wydaniach “Kuriera Wileńskiego” będą ukazywały się artykuły z poszczególnych tematów WOS. W każdą środę o godz. 17.40 tematy te będą przedstawiane na antenie radia “Znad Wilii”.

Po ukończeniu kursu uczestnicy rozwiążą test za pośrednictwem Internetu i będą mieli możliwość wygrać tablet, telefon komórkowy, iPod i inne nagrody! Wszyscy uczestnicy  otrzymają dyplomy.

Weź udział w projekcie! Bądź świadomym obywatelem! Formularz, regulamin i więcej informacji na stronie http://wos.efhr.eu/

TEMAT V: Aktywność społeczna (1)

Czy uczestniczyłeś w społecznej akcji sprzątania „Darom”? Być może ofiarowałeś przedmioty lub pieniądze na cele charytatywne, lub w inny sposób działasz na rzecz organizacji społecznych? Czy zwracałeś się do policji informując o naruszeniu prawa? Czy uczestniczyłeś w pikiecie albo demonstracji? Czy złożyłeś swój podpis pod petycją bądź listem otwartym do władz? Jeżeli chociaż na jedno pytanie odpowiedziałeś „tak” – już  jesteś aktywny społecznie i wykazujesz postawę obywatelską.

Pojęcie „aktywność społeczna“ jest raczej nowym zjawiskiem, o którym dopiero od niedawna dużo się mówi. Aktywność społeczna polega na ożywieniu i aktywizacji działalności różnych jednostek, grup społecznych i organizacji w ramach zaspokajania potrzeb indywidualnych. Przykładem aktywności społecznej może być organizowanie różnego rodzaju inicjatyw, wszelkie otwarte i pomysłowe kampanie,  programy i wiece. Ludzie i organizacje podczas aktywności społecznej spełniają się w realizacji powierzonych im zadań. Bardzo często człowiek działa na obszarze lokalnej wspólnoty.

W wolnym społeczeństwie instytucje państwowe mają być pomocą dla społeczeństwa. Jako obywatel możesz wpłynąć na otaczającą Cię rzeczywistość społeczną. Czy widzicie przejawy braku troski o wspólne dobro w naszym życiu publicznym? Zastanawiając się nad odpowiedzią, weźcie pod uwagę: dobro wspólne wszystkich mieszkańców Ziemi, dobro wspólne wszystkich mieszkańców kraju, dobro społeczności lokalnej, szkoły, klasy. Troska o wspólne dobro jest niełatwa, gdyż zazwyczaj wymaga poświęcenia własnego dobra – czasu, pieniędzy, pracy, uwagi, a czasem – nawet życia.  Sami często nie doceniamy troski o dobro wspólne jako fundamentu, bez którego nawet najlepiej skonstruowany gmach ustrojowy jest narażony na upadek. Zastanów się, czy młodzi ludzie w twoim wieku mogą troszczyć się o dobro wspólnot, do których należą – a jeżeli tak, to w jaki sposób? Wyobraź sobie przynajmniej jedną rzecz, którą sam mógłbyś zrobić dla dobra klasy, szkoły, społeczności lokalnej lub Litwy.

Aktywność społeczna może przybierać różne formy – od zaangażowania jednostki w wolontariacie aż do aktywizacji całego społeczeństwa. Może zawierać dla przykładu wysiłki skierowane na rozwiązanie jednego problemu, poprzez  działanie z innymi ze wspólnoty lub współdziałanie z odpowiednimi  instytucjami  demokratycznego państwa. Dlatego też instytucje państwowe muszą zabezpieczać nasze prawa, jako wolnych i aktywnych obywateli. Do praw, z których najczęściej korzystamy, jako obywatele państwa, zaliczamy: prawo ludzi do publicznych zgromadzeń w postaci marszów, pikiet, manifestacji; prawo ludzi do zrzeszania się w organizacje pozarządowe, np. stowarzyszenia, fundacje, związki zawodowe czy partie polityczne; prawo biernego i czynnego uczestnictwa w wyborach, udziału w referendach oraz ich organizowania; prawo dostępu do informacji publicznej w postaci uczestnictwa w zebraniach kolegialnych organów państwa, udziału w konsultacjach społecznych i uzyskania informacji od organu publicznego.

Art. 20 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uznaje prawo każdego człowieka do „spokojnego zgromadzania się i stowarzyszania się”. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 roku zawarta przez państwa europejskie skupione w Radzie Europy, umożliwia składanie skargi indywidualnej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na państwo niewywiązujące się z jej postanowień, z kolei w art. 11. ust. 1. wskazuje, że każdy człowiek „ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzenia się oraz do swobodnego stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów”.

W każdym demokratycznym państwie obywatele mają także prawo do głosowania. Właśnie udział w wyborach jest jednym z najważniejszych narzędzi wywierania wpływu na przyszłość. Więc jeżeli myślimy, że głosować nie jest warto, pozwalamy dla innych osób zmienić rzeczywistość na swoją miarę. Poza tym uczestnictwo w wyborach jest obowiązkiem każdego z nas. Mamy nie tylko bierne prawo wyborcze – wybieranie przedstawicieli do parlamentu, samorządów miejskich, na prezydenta, ale również i sami możemy wystawić swoją kandydaturę w wyborach. Na Litwie takie prawo przysługuje od wieku 20 lat w wypadku kandydowania do rady samorządu miejskiego, od 25 lat – do parlamentu, zatem prezydentem może zostać osoba nie młodsza niż 45 lat.

 Obywatele demokratycznych państw mają również prawo na bezpośrednie wyrażanie swojej opinii w ważnych sprawach dla państwa podczas głosowania w „referendum”. Na Litwie referendum może być przeprowadzone w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa, np. Konstytucja Republiki Litewskiej została zaaprobowana w referendum z 25 października 1992 roku; w maju 2003 r. odbyło się referendum w sprawie członkostwa Litwy w Unii Europejskiej.

Tylko przez aktywne uczestnictwo w życiu społecznym możemy zmienić otaczający nas świat.