EFHR zaprzecza kolejnym kłamstwom Pani Prezydent D. Grybauskaitė

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) kolejny raz z rozczarowaniem śledzi wypowiedzi Pani Prezydent Dali Grybauskaitė. Tym razem Pani Prezydent w swojej wypowiedzi z 14 stycznia br. na forum Parlamentu Europejskiego stwierdziła, iż żadna organizacja europejska, która badała zarzuty o dyskryminację mniejszości narodowych, nie potwierdziła łamania przez Litwę norm międzynarodowych, w tym Konwencji Ramowej o ochronie mniejszości narodowych. Oprócz tego zdaniem Pani Prezydent nie ma w Europie kraju, w którym mniejszości mogą uczyć się w swoim języku od przedszkola po uniwersytet, ani państwa, w którym istniałaby dwucyfrowa liczba szkół mniejszości narodowych.

Wobec tego EFHR przypomina Pani Prezydent, że na istniejący na Litwie problem nieprzestrzegania praw mniejszości narodowych zwracają uwagę nie tylko organizacje pozarządowe, ale również organizacje międzynarodowe, w tym między innymi Rada Europy.

Fundacja pragnie podkreślić, że w najnowszym raporcie Freedom House z 2013 r. nie ma mowy, iż mniejszości narodowe na Litwie są prawnie chronione, jak to miało jeszcze miejsce w raporcie z 2012 roku. Raport zwraca uwagę że dyskryminacja mniejszości etnicznych, które stanowią 16 % populacji, nadal pozostaje problemem. Dodatkowo zwraca uwagę na to, że uczniowie szkół mniejszości narodowych zobowiązani są do zdawania takiego samego egzaminu z języka litewskiego jak uczniowie szkół litewskich (http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2013/lithuania#.UtbxN9JdWIp).

Natomiast raport Amnesty International, zwraca uwagę na nieratyfikowanie przez Litwę Protokółu Nr 12 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności wprowadzającego ogólny zakaz dyskryminacji (http://files.amnesty.org/air12/air_2012_full_en.pdf).

Najlepiej zaś kwestię nie stosowania przepisów Konwencji Ramowej obrazuje przygotowana przez Komitet Ministrów Rady Europy Rezolucja o wdrażaniu Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych (Rezolucja CM / ResCMN (2012). Komitet Ministrów wskazuje w niej na brak jasnych i spójnych regulacji prawnych dotyczących ochrony mniejszości narodowych na Litwie, utrudniony dostęp do finansowania dla szkół mniejszości narodowych w ramach publicznego systemu edukacji oraz niewystarczające środki finansowe na ochronę kultury i tożsamości mniejszości narodowych. Raport krytykuje  nawet orzeczenia litewskich sądów za nieuwzględnianie zapisów Konwencji Ramowej (https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=2009951&Site=CM&BackColorInternet=C3C3C3&BackColorIntranet=EDB021&BackColorLogged=F5D383).

Oprócz wyżej przywołanych raportów, EFHR przypomina również o raporcie odnoszącym się do przygotowań wyborów parlamentarnych na Litwie w 2012 r., przygotowanym przez Misję Oceny Potrzeb Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Wskazano w nim przykłady działań władz litewskich, które odbiegają od standardów ogólnie przyjętych i stosowanych w krajach Unii Europejskiej: m.in. osłabienie sił głosów mniejszości narodowych poprzez zmianę granic okręgów wyborczych, obowiązywanie pomimo zaleceń zniesienia 5% progu wyborczego dla mniejszości narodowych, wydawanie informatorów dotyczących wyborów jedynie w języku litewskich, czy ograniczony dostęp do mediów partii mniejszości narodowych w czasie kampanii wyborczych. (http://www.osce.org/odihr/elections/92379).

Oprócz tego należy wspomnieć o raporcie Wysokiego Komisarza OBWE ds. mniejszości narodowych Knuta Vollebaeka z maja 2012 r., wnioskach Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Country-by-country/Lithuania/LTU-CbC-IV-2011-038-ENG.pdf) oraz opinii Europejskiej Sieci Przeciwko Rasizmowi, mówiącej o pogarszającej się sytuacji polskiej mniejszości na Litwie.

EFHR przypomina również o petycji rozpatrywanej obecnie przez Parlament Europejski pt. „Prawa językowe Polaków na Litwie” poruszającej problem uprawnień polskiej mniejszości: pisowni imion i nazwisk, używania oznaczeń miejscowości czy ulic w języku mniejszości. Uznanie petycji i wszczęcie jej badania przez Komisję Petycji PE jest dowodem na to, iż sprawy mniejszości narodowych na Litwie są rozpatrywane na poziomie europejskim. Niemniej jednak EFHR przypomina, że już wtedy przedstawiciele Litwy próbowali bagatelizować petycję podając m.in. nieprawdziwe informacje na temat szkolnictwa mniejszości narodowych na Litwie, które w zamierzeniu miały zdewaluować wagę petycji i pomóc uniknąć publicznej dyskusji na temat respektowania na Litwie praw mniejszości narodowych (http://www.efhr.eu/2013/02/27/klamstwo-metoda-ucieczki-przed-niewygodnymi-faktami/).

Przedstawione powyżej fakty świadczą więc o kłamstwie bądź niewiedzy Pani Prezydent co do rozpatrywanej przez społeczność międzynarodową kwestii mniejszości narodowych na Litwie. EFHR już wcześniej zwracała uwagę, że wypowiedzi Pani Prezydent pozwalają na stwierdzenie, iż nie odróżnia ona mniejszości narodowych od migrantów, a wysuwane przez Prezydent argumenty wobec m.in. ustawy o mniejszościach narodowych są bezpodstawne i mają na celu wzbudzenie w społeczności niechęci do uregulowania kwestii prawnej mniejszości narodowych w państwie. Wcześniejsze stanowisko Fundacji w tej sprawie: http://www.efhr.eu/2013/12/23/pani-prezydent-nie-odroznia-mniejszosci-narodowych-od-migrantow/.

EFHR po raz kolejny przypomina Pani Prezydent RL (poprzednie stanowisko: http://www.efhr.eu/2013/07/23/prezydent-rl-a-kwestia-polska/), że ratyfikowana przez Litwę w 2000 roku, bez żadnych zastrzeżeń, Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych jest  zobowiązująca. Jest to akt międzynarodowy, który musi być także uwzględniany we wszystkich rozporządzeniach i ustawach, zwłaszcza dotyczących bezpośrednio mniejszości narodowych. Stanowisko Prezydent RL, która przy zaprzysiężeniu na stanowisko prezydenta złożyła obietnicę reprezentować cały naród i państwo litewskie, w publicznych wypowiedziach wprowadza świadomie w błąd, nie respektując wielu międzynarodowych zobowiązań. Taki stan rzeczy kompromituje państwo litewskie na arenie międzynarodowej jako państwo, które nie przestrzega podstawowych wartości europejskich.

EFHR