Projekt ustawy “liberalizujący” pisownię imion i nazwisk – nadal brak rozwiązania problemu

Wiceprzewodniczący Sejmu Gediminas Kirkilas i starosta sejmowej frakcji socjaldemokratów Irena Šiaulienė wnieśli do Sejmu projekt ustawy przewidujący zliberalizowany tryb pisowni imion i nazwisk.

Uwzględniając migrację ludności, ciągle wzrastającą liczbę małżeństw mieszanych, potrzebę ochrony praw dzieci rodzących się w takich małżeństwach, autorzy projektu proponują autentyczną pisownię imion i nazwisk. Do inicjatywy projektu ustawy niewątpliwie przyczyniło się  orzeczenie Sądu Konstytucyjnego RL z dnia 27 lutego 2014 r., na podstawie którego Sąd orzekł, że pisownia imion oraz nazwisk w paszporcie obywatela Republiki Litewskiej jest przede wszystkim kwestią językową (http://www.efhr.eu/2014/03/06/reglamentacja-pisowni-imion-i-nazwisk-w-rekach-panstwowej-komisji-jezyka-litewskiego/). Główną rolę w tej kwestii ma pełnić Państwowa Komisja Języka Litewskiego, której jedną z podstawowych funkcji jest formułowanie wytycznych odnośnie państwowej polityki językowej. Ponadto, opinia Komisji ma być zawsze uwzględniana, jeśli jest rozpatrywana reglamentacja pisowni imion oraz nazwisk w paszporcie.

Głównym celem Ustawy ma być skuteczne zapewnienie ochrony imiona i nazwiska, które jest kluczowym wskaźnikiem tożsamości każdej osoby, a także prawo do wspólnego nazwiska rodzinnego.

Według projektu ustawy imiona i nazwiska są pisane  na podstawie alfabetu litewskiego, jednak są przewidziane wyjątki. Wyjątki te dotyczą cudzoziemców i bezpaństwowców, jak również obywateli Litwy, którzy złożyli dokument wskazujący pisownię imienia bądź nazwiska w alfabecie łacińskim (np. małżonkowie cudzoziemców i ich dzieci). Co oznacza, że imiona i nazwiska mogą być zapisane na podstawie alfabetu łacińskiego bez litewskich liter, jeśli osoba już ma taki wpis w źródłowym dokumencie.

Warto jednak zaznaczyć, że jeśli osoba, dążąca do autentycznej pisowni jej imienia bądź nazwiska, nie zachowała dokumentów udowadniających oryginalną pisownię jej imienia i nazwiska, nie ma ona szansy na pozytywne rozpatrzenie wniosku.

Mimo wszystko projekt ustawy nie rozstrzyga problemu mniejszości narodowych.

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) już nie raz informowała o kwestii pisowni obcych nazw osobowych, które, zdaniem EFHR i Państwowej Komisji Języka Litewskiego, nie należą do systemu języka litewskiego i nie powinny być lituanizowane.

Litwa podpisała i ratyfikowała Konwencję Ramową o Ochronie Mniejszości Narodowych Rady Europy, która zapewnia przedstawicielom mniejszości narodowych „prawo do swobodnego używania, bez jakiejkolwiek ingerencji, jego/jej języka mniejszości, zarówno prywatnie, jak i publicznie, ustnie oraz pisemnie“.