Poprawki do projektu Ustawy o mniejszościach narodowych przyjęte

Od 2010 r. nie ma na Litwie żadnej ustawy regulującej kwestie mniejszości narodowych.  Omawianie jej założeń  było nie raz wprowadzane do porządku obrad i w ostatniej chwili usuwane. 17 lipca 2014 roku zapadły istotne decyzje w tej sprawie, różniły się jednak od oczekiwanych.

Na ostatnim posiedzeniu wiosennej sesji Sejm przyjął projekt Ustawy o mniejszościach narodowych, wykreślając z niego uprzednie założenia dotyczące tablic dwujęzycznych z nazwami ulic w miejscowościach zamieszkałych przez znaczącą ilość osób należących do mniejszości narodowej.

Za poprawkami głosowało 82 posłów, 7 było przeciwko, 11 wstrzymało się od głosu.  Propozycji tych nie poparli przedstawiciele Akcji Wyborczej Polaków na Litwie i część posłów z Partii Pracy. Poprawki przewidują, iż organizacje i wspólnoty mniejszości narodowych będą mogły używać nazw swoich organizacji w języku ojczystym, obok nazw w języku państwowym. Zaakceptowano także propozycję dotyczącą możliwości zwracania się przez przedstawicieli mniejszości narodowych do instytucji i organizacji w swoim języku ojczystym. Te natomiast powinny zagwarantować prowadzenie dokumentacji w języku państwowym. Z projektu wykreślono jednak założenia dotyczące dwujęzycznych tablic.

Jak już nie raz zwracaliśmy uwagę, zgodnie z obowiązującym na Litwie prawem, wywieszanie dwujęzycznych tabliczek z nazwami ulic jest łamaniem przepisów prawnych. Powołując się na Ustawę o języku państwowym (Valstybinės kalbos įstatymas),  art. 17 jednoznacznie stwierdza, iż publiczne nadpisy w Republice Litewskiej muszą być zapisane w języku państwowym. W związku z tym, na osoby wywieszające wyżej wspomniane tabliczki nakładane są, często bardzo wysokie, kary finansowe. Jest to sprzeczne ze zobowiązaniami międzynarodowymi, jakie przyjęła na siebie Litwa ratyfikując Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych. Art. 11§3 niniejszej Konwencji stanowi, że „w rejonach tradycyjnie zamieszkałych przez znaczącą ilość osób należących do mniejszości narodowej Strony będą starać się, zgodnie z obowiązującym prawem, w tym także (tam gdzie to stosowne, umowami z innymi państwami oraz przy uwzględnieniu ich specyficznych (warunków, umieszczać również w języku mniejszości, tradycyjne nazwy lokalne, nazwy ulic |i inne oznakowania topograficzne o charakterze publicznym, jeśli istnieje tam wystarczające zapotrzebowanie na takie oznakowania”.

Przyjęte poprawki raz jeszcze potwierdzają, iż Litwa nie ma na celu pełnego wdrożenia do prawa, w tym do Ustawy o mniejszościach narodowych założeń Konwencji Ramowej o Ochronie Praw Mniejszości Narodowych. Ustawa będzie fasadą, za którą nadal będą kryć się nadal nieuregulowane, ale ważne dla mniejszości narodowych, sprawy (m.in. umieszczanie dwujęzycznych tablic. Więcej o tym).

Planowane przyjęcie Ustawy o mniejszościach narodowych odbędzie się podczas jesiennej sesji sejmu. Jednakże przyjęcie jej w proponowanym dzisiaj brzmieniu nie będzie w odpowiedni sposób chroniło praw mniejszości narodowych. EFHR liczy, że do tego okresu w projekcie zaproponowane zostaną odpowiednie zmiany, które będą uwzględniać prawa i interesy mniejszości narodowych, a nie tylko państwa litewskiego, dążącego do zachowania swojej tożsamości, której wydaje się, że zagrażają dzisiaj prawa mniejszości narodowych.

EFHR