Teatr jako narzędzie edukacji na rzecz praw człowieka

W dniach 11-19 maja 2016 w malowniczym mieście Struga w Macedonii odbyło się szkolenie pod nazwą “Prawa mniejszości w Unii Europejskiej – graj i pomagaj” (“Minority Rights in EUrope – Play and Change”), skierowane do osób pracujących z młodzieżą, liderów i instruktorów pracujących dla lokalnych społeczności w Polsce, Rumunii, Portugalii, Francji, Niemczech, Turcji i Macedonii, a także na Litwie oraz na Węgrzech. Organizatorem kursu była macedońska organizacja pozarządowa Roma Youth Centre.

Głównym celem szkolenia było wpojenie uczestnikom umiejętności aktorskich niezbędnych do zrozumienia potrzeb młodzieży zmarginalizowanej i wykluczonej społecznie, tj. członków mniejszości, migrantów, poszukujących azylu, uchodźców i Romów; dostarczenie informacji odnośnie różnych form wykluczenia z wyraźnym celem obalenia negatywnych stereotypów na temat mniejszości; przetestowanie w praktyce zabaw edukacyjnych dotyczących praw człowieka i integracji społecznej i zaadaptowanie ich do warunków lokalnych; zmotywowanie młodych do rozpowszechniania inicjatyw pogłębiających integrację zmarginalizowanych grup społecznych w Europie.

Pierwsza noc była pełna emocji. Po ulokowaniu się w swoich pokojach,  wszyscy uczestnicy szkolenia mieli szansę zapoznać się na płaszczyźnie nieformalnej przy kubku herbaty. Kameralne rozmowy pozwoliły przełamać pierwsze lody. Po dobrze przespanej nocy cała grupa zebrała się w głównej sali, gdzie prowadzący zaprezentowali program i metody nauczania stosowane podczas szkolenia.

Drugiego dnia każdy uczestnik miał szansę podzielić się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat realnej sytuacji mniejszości, migrantów i uchodźców, a także rzeczywistym przyczynom marginalizacji tych grup. Na wieczór zaplanowano noc międzykulturową – przedstawiciel każdego z państw prezentował swój kraj w ciekawy, ale przejrzysty sposób. Wielu uczestników przygotowało lokalne potrawy i napoje.

Kwestia samooceny stanowiła ważny aspekt szkolenia. Każdego dnia uczestnicy mieli czas na refleksję na osobności. Dzięki temu mieliśmy również szansę na ułożenie sobie w głowie informacji zdobytych w ciągu dnia.

Dni trzeci i czwarty poświęcone były na wstęp i naukę podstawowych technik aktorskich. Dowiedzieliśmy się jak teatr wpływa na młodych ludzi, a także jak działa Teatr Forum. Popołudniami dzieliliśmy się swoimi pomysłami i dyskutowaliśmy na temat sytuacji młodych członków mniejszości narodowych w różnych państwach. Mieliśmy również czas na przedstawienie organizacji, które reprezentujemy.

W czasie uczestnicy wybrali się na wycieczkę do pobliskiego miasta Ohrid, znajdującego się zaledwie 20 minut drogi od Strugi. Niektórzy wybrali się na zakupy, a inni zdecydowali się na zwiedzanie pięknych kościołów albo na relaks i kosztowanie tradycyjnych macedońskich dań.

Zdecydowanie najciekawszym elementem szkolenia było przygotowanie do przedstawienia teatralnego. Moja grupa zdecydowała się napisać scenariusz sztuki o bezdomnych Romach i pokazać publiczności jak dużym problemem dla tej grupy społecznej jest kwestia prześladowania. Staraliśmy się odegrać prawdopodobne rozwiązania, aby pokazać jak możemy pomóc łamać stereotypy.

Ten projekt wiele mnie nauczył. Był dla mnie także szansą na poznanie wielu nowych ludzi, a nabyta wiedza na pewno pozwoli mi w przyszłości zwracać większą uwagę mieszkańcom mojego kraju na problem marginalizacji mniejszości.

EFHR