Zwycięstwo EFHR w walce z mową nienawiści

W dniu 19 maja 2016 r. Sąd Dzielnicowy m. Poniewież ogłosił wyrok w sprawie karnej, w której obywatel Litwy V.S. został uznany za winnego podżegania do nienawiści na stronie internetowej lrytas.lt.  Obecnie skazany nigdzie nie jest zatrudniony, jest rozwiedziony, posiada średnie wykształcenie, mieszka w Poniewieżu. V.S. został oskarżony za napisanie siedmiu komentarzy podżegających do nienawiści oraz przemocy fizycznej.

Sąd Dzielnicowy m. Poniewież ogłosił, że w zamieszczonych na stronie internetowej komentarzach V.S. publicznie poniżał oraz szkalował osoby pochodzenia rosyjskiego, podżegał do nienawiści i dyskryminacji nazywając Rosjan „najbardziej wstrętną nacją”, faszystami oraz określając ich innymi szkalującymi wyrazami. Mężczyzna podżegał do nienawiści również poprzez napisanie, że z Rosjanami należy bez żalu się rozprawić („Niszcząc rosyjskie małpy bez żalu”). Jednakże obywatel nazywający Rosjan „ofiarami aborcji” nie przyznał się do winy. Skazany uważa, że w taki sposób wyraził swoją opinię, zaś dokładnej treści komentarzy nie przypomina sobie. W oparciu o rzeczywiste okoliczności V.S. twierdził, że komentarze nie były skierowane do Rosjan. W taki sposób przedstawił jedynie własny pogląd na treść artykułu, zaś podstawowym odbiorcą był blog „Lrytas”, który swoją drogą powinien był decydować o stosowności komentarzy.

Jednakże sąd niniejsze zeznania oskarżonego ocenił jako dążenie do uniknięcia odpowiedzialności karnej. Pomimo, że oskarżony zaznaczył, że w komentarzach dążył do przedstawienia swojej opinii, sąd uznał, że prawo do swobodnego wyrażania swoich przekonań w tym przypadku kolidowało z art. 25 ust. 4 Konstytucji Republiki Litewskiej. Sąd uznał, że V.S. w swoich komentarzach używał upokarzających określeń używanych ogólnikowo oraz szkalująco oceniał Rosjan. Dopuszczona do wiadomości publicznej opinia miała

na celu szkalowanie oraz wykpienie grupy społecznej.

Po rozpoznaniu sprawy oraz uwzględnieniu stanowiska osoby odnośnie zamieszczonych komentarzy sąd nałożył na oskarżonego karę – ograniczenie wolności do dwóch lat zobowiązując do zaliczenia 70 godz. nieodpłatnych robót publicznych w ciągu ośmiu miesięcy po uprawomocnieniu się wyroku.

Litewska przestrzeń internetowa nie jest regularnie monitorowana, stąd większa część komentatorów, którzy ewentualnie popełnili czyn zabroniony, pozostaje nieukarana. Negatywne komentarze mają zazwyczaj na celu obrażenie przedstawicieli mniejszości, tj. Polaków, Rosjan, Żydów oraz członków wspólnoty LGBT. Przykładem pozytywnej praktyki wspomagającym walkę z szerzeniem nienawiści na stronach internetowych jest projekt „Interneto higiena” przygotowany przez „15min.lt”. W maju wszczęta kampania, w której komentatorzy są zapraszani do wyrażania własnej opinii z podaniem swojego prawdziwego imienia (po zarejestrowaniu się), już teraz odzwierciedla pierwsze pozytywne wyniki – liczba negatywnych oraz dyskryminacyjnych wypowiedzi znacznie zmalała. EFHR wierzy w możliwość prowadzenia kulturalnej dyskusji oraz cieszy się z inicjatywy „15min.lt” mającej na celu pobudzenie świadomości.

W 2016 roku EFHR złożyła do prokuratury 17 doniesień dotyczących mowy nienawiści. Od momentu utworzenia fundacji niniejsza liczba wynosi 563, z których 46 spraw zostało wygranych. Więcej informacji na temat mowy nienawiści znajdziesz tutaj.

EFHR chciałaby podziękować wszystkim nadsyłającym informację o kolidujących z prawem wypowiedziach. Bez Państwa udziału nie bylibyśmy w stanie prowadzić walkę przeciw mowie nienawiści. Zachęcamy do kontynuowania z nami współpracy.

EFHR