CERD – wnioski końcowe dotyczące Republiki Litewskiej

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej (CERD) jest organem złożonym z niezależnych ekspertów, których zadaniem jest monitorowanie działań wdrożeniowych Konwencji Narodów Zjednoczonych dążących likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej poprzez okresowe raportowanie działań proceduralnych w kraju. 6. stycznia 2016 CERD opublikował zestawienie wniosków końcowych z szóstego, siódmego i ósmego sprawozdania okresowego dotyczącego Republiki Litewskiej.

W sprawozdaniu zwraca się uwagę na przyjęcie wielu aktów ustawodawczych i rozpoczęcie działań w sferze polityki publicznej, jak Plan działania na rzecz integracji Romów na Litwie na lata 2015-2020, międzyinstytucjonalny Plan działania na rzecz promocji niedyskryminacji na lata 2015-2017 oraz utworzenie Departamentu Mniejszości Narodowych w 2015. W sprawozdaniu wytknięto jednak parę luk prawnych w procesie wdrażania konwencji.

EFHR stworzyło zestawienie najpoważniejszych niedopatrzeń, na które zwrócono uwagę w sprawozdaniu:

Po pierwsze, Komitet wyraża ubolewanie, że Republika Litewska nie przyjęła prawa o mniejszościach narodowych. CERD zachęca Republikę Litewską do przyśpieszenia procesu legislacyjnego.

Po drugie, Komitet jest zmartwiony niechęcią władz litewskich do wykorzenienia mowy nienawiści i przestępstw motywowanych nienawiścią. W sprawozdaniu stwierdza się, że przestępstwa motywowane nienawiścią powinny być rejestrowane i badane bardziej skrupulatnie, a postępowanie karne powinny być wszczynane bardziej systematycznie. Ponadto, powinna zostać stworzona długoterminowa strategia walki z przestępstwami motywowanymi nienawiścią.

Po trzecie, w nawiązaniu do poprzedniego punktu, w sprawozdaniu stwierdza się, że władze litewskie powinny podjąć odpowiednie i efektywne środki aby upewnić się, że demonstracje publiczne nie są podsycane propagandą rasistowską, ksenofobiczną czy antysemicką, ani przez jednostki, ani przez grupy.

Po czwarte, CERD  potwierdza, że efektywne wdrożenie konwencji wymaga więcej niż tylko planów działania. Instytucje zajmujące się prawami mniejszości narodowych muszą mieć narzędzia, które pozwolą im na wykonanie planu w praktyce. CERD zaleca zagwarantowanie odpowiednich środków Służbie ds. Równych Możliwości oraz Departamentowi Mniejszości Narodowych.

Dodatkowo, komitet zaleca Republice Litewskiej ratyfikację Międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony praw migrujących pracowników i członków ich rodzin oraz pracowników domowych (Nr 189) Międzynarodowej Organizacji Pracy. Komitet pragnie też zwrócić uwagę na fakt, że państwo powinno poszerzyć dialog z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego zajmującymi się prawami człowieka.

W ciągu roku od opublikowania wniosków, rząd litewski powinien przedstawić dowody na (1) przyśpieszenie procesu wdrożenia projektu prawa o mniejszościach narodowych, (2) poprawienie sytuacji osób bezpaństwowych i uchodźców przebywających na terytorium państwa, (3) przyśpieszenie procesu wdrażania projektu prawa do zadośćuczynienia dla ofiar dyskryminacji rasowej. EFHR będzie wywierać nacisk na rząd w celu przyśpieszenia spełnienia warunków.

EFHR przedstawiła pomocnicze sprawozdanie dla CERD przed wydaniem wniosków końcowych komitetu, w celu zagwarantowania, że żadna z istotnych kwestii nie zostanie pominięta. Streszczenie sprawozdania jest dostępne tu. Mamy zaszczyt zauważyć, że CERD zgadza się z naszym sprawozdaniem w wielu kwestiach. Jest to motywacja do kontynuowania naszej walki o prawa człowieka.

Kolejne sprawozdanie CERD zostanie opublikowane w 2018. Rząd został poproszony o wydanie połączonych sprawozdań (dziewiątego i dziesiątego) przed 9. stycznia 2018.

Wnioski są dostępne poniżej.

EFHR