Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) opublikowało raport z badań sondażowych z 2015 dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią

16 listopada 2016 w Warszawie, Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), organ Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OSCE) opublikowało na swojej stronie internetowej raport z badań sondażowych z 2015 roku dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią, w ramach obchodów Narodowego Dnia Tolerancji.

Raport z badań sondażowych z 2015 dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią zawiera dane statystyczne zebrane przez 41 oficjalnych państw członkowskich, trzy korporacje międzynarodowe i 113 organizacji społeczeństwa obywatelskiego. “W 2015 roku wciąż mamy niestety problem z efektywnym gromadzeniem dostatecznej ilości danych”, twierdzi Cristina Finch, dyrektor Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR). “Chcemy zachęcić państwa członkowskie do aktywnej i bliskiej współpracy ze społecznością obywatelską, co ułatwi dotarcie do wszystkich ofiar i społeczności.”

Raport podzielony jest na sześć głównych sekcji: 1) rasizm i ksenofobia, 2) nienawiść do mniejszości Romów i Sinti, 3) antysemityzm, 4) nienawiść do muzułmanów, 5) nienawiść do chrześcijan lub wyznawców innych religii, 6) nienawiść do innych grup społecznych (również nienawiść do członków społeczności LGBT, nienawiść do niepełnosprawnych lub innych grup społecznych).

Republika Litewska systematycznie udostępnia dla ODHIR badania sondażowe dotyczące przestępstw motywowanych nienawiścią. Na Litwie, statystyki prowadzone są przez Departament Policji (przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej) i Prokuraturę Generalną. Dane nie są dostępne do użytku publicznego. Krajowe instytucje litewskie, organizacje działające na rzecz społeczności LGBT (Litewska Liga Gejów (LGL) i Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) zgłosiły przypadki dotyczące dwóch pierwszych sekcji (rasizm i ksenofobia; nienawiść do członków społeczności LGBT).

W oparciu o statystyki z roku 2015, na Litwie zgłoszono 24 przestępstwa motywowane nienawiścią, z których w pięciu przypadkach oskarżeni byli ścigani (rozpoczęto policyjne śledztwo przygotowawcze), a w czterech przypadkach zostali uznani winnymi. Przestępstwa najczęściej motywowane były rasizmem i ksenofobią, a podżeganie do przemocy było najpowszechniejszym pogwałceniem prawa. Zgłoszone zostały dwa przypadki przemocy fizycznej w stosunku do Azerów i Ormian, a także cztery incydenty, gdzie treść graffiti godziła w osoby narodowości rosyjskiej i polskiej. W porównaniu z informacjami opublikowanymi przez organizacje społeczności obywatelskiej, organizacje państwowe zarejestrowały więcej przypadków przestępstw motywowanych nienawiścią.

ODHIR zauważył, że Republika Litewska nie zapewnia ogólnodostępnych i rzetelnych statystyk. Ponadto, Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej (CERD) zasugerował, że należy usprawnić proces gromadzenia danych dotyczących zgłoszonych, zbadanych i ściganych przestępstw motywowanych nienawiścią w celu ulepszenia okresowych raportów dotyczących Republiki Litewskiej. Dodatkowo, CERD zachęca do podjęcia działania i skontaktowania indywidualnie z grupami, które mogą być zagrożone i narażone na przestępstwa motywowane nienawiścią. Komitet zwraca uwagę na ogromne znaczenie efektywnego dochodzenia i ścigania podejrzanych w walce przeciwko przestępstwom motywowanym nienawiścią.

Warto przypomnieć, iż w 2015 Republika Litewska wprowadziła poprawki do Kodeksu Wykroczeń Administracyjnych. Obejmują one podniesienie kar pieniężnych za przestępstwa motywowane nienawiścią. Wchodzą w życie z początkiem 2017 roku.

Interesujące statystyki:

Najwięcej przypadków przestępstw motywowanych nienawiścią zgłoszono w Wielkiej Brytanii (Anglii i Walii) – 62’518 spraw, w 21300 przypadkach rozpoczęto dochodzenie, w 13103 ścigani są winni. (ODHIR zauważył, że Wielka Brytania w większości przypadków respektowała założenia OSCE dotyczące raportowania i zbierania danych na temat przestępstw motywowanych nienawiścią).

Trzeba zaznaczyć, że nie tylko Republika Litewska, ale także inne kraje nie publikują wystarczająco rzetelnych sprawozdań dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią. Szwecja, między innymi, nie publikuje dokładnej liczby osób ściganych za przestępstwa motywowane nienawiścią.

Statystyki ODHIR dotyczące przestępstw motywowanych nienawiścią są dostępne na stronie internetowej: http://hatecrime.osce.org/

EFHR