Sprawozdanie VSD: Wyjątkowe prawa Polakom niebezpieczeństwem dla Państwa

W dniu 3 kwietnia b.r. Departament Bezpieczeństwa Państwa i Drugi Departament Służb Operacyjnych Ministerstwa Ochrony Kraju wydali sprawozdanie na temat zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego. W sprawozdaniu czytamy, iż „Rosja dąży, aby częścią polityki sooteczestwiennikow stały się podnoszone stale żądania przyznania wyjątkowych praw społeczności polskiej na Wileńszczyźnie. Gdyby polskiej społeczności zostały przyznane wyjątkowe prawa, dałoby to pretekst dla Rosji i jej grup wpływów do żądania tych samych praw, w tym przyznania wyjątkowego statusu dla społeczności rosyjskiej we wszystkich krajach bałtyckich.”

Szef Departamentu Darius Jauniškis podkreślił, że ewentualne zagrożenie mogłoby pochodzić od potencjalnych tendencji separatystycznych, a nie od oryginalnej pisowni nazwisk czy dwujęzycznych nazw ulic. Wyjaśnił także, że Rosja właśnie próbuje wykorzystywać różne diaspory, które być może nie otrzymują dostatecznej uwagi na Litwie lub uważają, że nie jej otrzymują.

Mimo tego wyjaśnienia nie jest jasne, o jakie „wyjątkowe prawa” chodzi. Przecież prawa mniejszości, ratyfikowane przez Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych nie są „wyjątkowe”. Na Litwie Konwencja weszła w życie w 2000 roku. Ustanawia minimalne standardy ochrony mniejszości narodowych, w szczególności równość wobec prawa i niedyskryminację, prawo do zgromadzeń i stowarzyszania się, swobodę wypowiedzi, myśli, przekonań i religii. Zapewnia ochronę języków i kultur mniejszościowych oraz przewiduje prawo do otwierania placówek edukacyjnych dla mniejszości narodowych..

Przypominamy, że od 2010 roku na Litwie nie ma ustawy o ochronie mniejszości narodowych, a prawa mniejszości nie są wdrażane. Takiego typu wypowiedzi w raporcie podżegają do nienawiści, co w późniejszych przypadkach odzwierciedla się w mowie nienawiści. Zwiększają lukę miedzy mniejszościami narodowymi a politykami, mniejszości nie są spostrzegane jako obywatele, a tylko jako błagające o „wyjątkowe prawa” grupy.

Rząd litewski nadal nie przestrzega standardów ochrony mniejszości narodowych przewidzianych w tej Konwencji i dlatego Litwa jest krytykowana w międzynarodowych raportach.