Kwestia polskiej telewizji na Litwie – dokąd zmierzamy?

Projekt retransmisji programów telewizyjnych z Polski jako przeciwwagi dla propagandy rozpowszechnianej przez kanały rosyjskojęzyczne został ogłoszony przez Grupę 3 Maja w Sejmie jeszcze jesienią ub.r. Politycy uznali, że mieszkańcy Wileńszczyzny potrzebują dostępu do informacji polskojęzycznej, zaś Centrum Litewskiego Radia i Telewizji (Telecentras) przygotowała dwa projekty nadawania polskich telewizji na Litwie.

Pierwszy projekt zakłada, że na Wileńszczyźnie byłyby nadawane kanały TVP INFO, Kino Polska International, Kino Polska Muzyka International oraz kanał białoruskojęzyczny Belsat. Takie kanały, jak TVP 1, TVN czy Polsat nie będą mogły być nadawane w wolnym dostępie, ponieważ niniejsze telewizje nie mają wykupionej licencji na emitowanie zagranicznych filmów i programów na terytorium Litwy. Drugi projekt proponuje emisję kanału informacyjnego Euronews w języku rosyjskim na całym terytorium Litwy.

Warto dodać, że większość niniejszych kanałów telewizyjnych mają charakter rozrywkowy. TVP INFO jest jedynym w zestawie kanałem informacyjnym. Kanał Kino Polska International nadaje filmy w języku polskim dla polonii w USA, a Kino Polska Muzyka International jest kanałem wyłącznie muzycznym.

Natomiast kwestionowanym projektem jest emisja kanału Euronews w języku rosyjskim. Litewska telewizja pęka w szwach od ilości kanałów rosyjskojęzycznych. Dla porównania, w zestawie pakietu kanałów firmy C-Gates jest 9 kanałów rosyjskojęzycznych, w pakiecie Balticum – 12 kanałów, a w pakiecie Fastlink – ponad 40 kanałów.

W internecie jest również pełno instrukcji, jak można oglądać IPTV (telewizja internetowa) za darmo. Takie „zestawy” oferują od 130 kanałów rosyjskojęzycznych.  Jednak sytuacja kanałów polskich jest zupełnie inna. Polscy nadawcy skutecznie kodują kanały, przez co „piratowanie” jest prawie niemożliwe. Jednak od czasu do czasu w internecie pojawiają się ogłoszenia, które oferują telewizję satelitarną z pakietem kanałów polskich bez opłat miesięcznych. Warto zauważyć, że takie praktyki, oczywiście, są nielegalne, ponieważ polegają one na złamaniu kodu cyfrowego.

Jedynym legalnym sposobem na kanały polskie na chwilę obecną jest subskrypcja serwisu internetowego IPLA TV (Cyfrowy Polsat), który za 5.48 euro oferuje kanały Polsat, Polsat News HD, Disco Polo TV i Super Stacja. Diabeł, jak zwykle, tkwi w szczegółach, ponieważ emisja tych kanałów wymaga zainstalowania aplikacji „IPLA”, stałego dostępu do internetu i urządzeń typu smart, na przykład smartfon, tablet, komputer lub Smart TV, co nie jest na rękę osobom bez dostępu do internetu lub seniorom.

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR), która od 2010 roku walczy przeciwko naruszeniom praw mniejszości narodowych na Litwie przypomina, iż kanały polskie na Litwie (oprócz TVP Polonia, TVP Historia i TVP Kultura) w 1994 r. zniknęły z bezpłatnego dostępu, a w latach 2000 przestały w ogóle być emitowane na terytorium państwa. Natomiast w państwowej Telewizji Litewskiej (LRT) od 1988 do 1992 r. emitowano audycje w języku polskim, jak „Panoramę Tygodnia”, od 1991-1992 – „Panoramę Tygodnia” oraz „Dziennik”, od 1992 do 2002 – „Rozmowy Wileńskie” (tygodnik) , od 2002 – „Album Wileńskie” (tygodnik).