Ujednolicony egzamin języka litewskiego sprawia trudności uczniom szkół mniejszości

Od 2013 r. maturzyści mniejszości narodowych na Litwie, w tym z szkół polskich, zdają ujednolicony egzamin z języka litewskiego i literatury. W tym roku podczas egzaminu maturalnego z języka litewskiego i literatury dozwolone było 20 minutowe korzystanie z elektronicznych wersji utworów za pomocą komputera. Od roku 2018 można także korzystać z twórczości dowolnych autorów z programu szkolnego, dotychczas lista autorów była ograniczona.

Zdaniem Nacjonalnego Centrum Egzaminacyjnego (NEC) w tym roku średnia zebranych punktów z egzaminu państwowego języka litewskiego oraz literatury wzrosła – w zeszłym roku wynosiła 39,8 punktów, a w tym 42. Mimo to taki rezultat nie jest pocieszający, jako że w tym roku egzaminu z języka litewskiego nie zdało 23,5 % uczniów szkół mniejszości narodowych (czyli o 4,2 % więcej niż w 2017 r.), oraz 7,8% uczniów szkół litewskich. W roku 2017 odsetek uczniów, którzy nie zdali egzaminu wyniósł 19,3% w szkołach mniejszości oraz 10,5% w szkołach litewskich. Na większości uczelni wyższych zdanie państwowego egzaminu z języka litewskiego oraz literatury jest obowiązkowym kryterium dla wstąpienia na uczelnię.

Według NEC, stopnie ze wszystkich przedmiotów oraz oceny półroczne w szkołach, w których nauczanie odbywa się w języku mniejszości są wyższe, niż w szkołach z nauczaniem w języku litewskim, ale wyniki egzaminów państwowych są niższe. Zdaniem NEC przyczyną tego może być zwyższone ocenianie uczniów w szkołach mniejszości, co prowadzi do nierozsądnych oczekiwań.

Zdaniem Europejskiej Fundacji Praw Człowieka (EFHR), takie rezultaty egzaminu pokazują, iż uczniom szkół mniejszości narodowych trudno jest dostosować się do ujednoliconego egzaminu i że okres przejściowy nie był odpowiedni.

Egzamin z języka polskiego zdało w tym roku 99,8% maturzystów szkół polskich. Sprawdzian z rosyjskiego jako języka ojczystego, zdało zaś 97,2%. Egzamin z języka polskiego zdawało 819 uczniów, z rosyjskiego – 248. Niestety matura z języka ojczystego dla absolwentów szkół mniejszości narodowych, a więc również polskich, od 2000 r. na Litwie nie ma statusu egzaminu państwowego, zdawana jest jedynie na poziomie szkolnym. Nie jest to egzamin obowiązkowy, a jego wyników nie uwzględnia się podczas rekrutacji na studia. Decyzję o tym, czy egzamin będzie obowiązkowy podejmują rady szkół.