Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: Wielki Piątek jest dla wszystkich

Zgodnie z decyzją Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 stycznia 2019 roku, ustawodawca, przyznając płatne urlopy lub dodatkowe dni wolne od pracy dyskryminuje pracowników – przedstawicieli niektórych religii. Trybunał stwierdził, że ustawodawstwo krajowe, z którego wynika, iż z jednej strony, Wielki Piątek jest dniem ustawowo wolnym od pracy tylko dla pracowników będących członkami niektórych kościołów chrześcijańskich, a z drugiej strony, tylko ci pracownicy, którzy w tym dniu pracują, otrzymują dodatkowe świadczenia, i jest to bezpośrednią dyskryminacją ze wględu na religię.

Prawo austriackie przewiduje, że Wielki Piątek jest płatnym świętem dla członków Kościoła ewangelicko-luterańskiego, ewangelicko-reformowanego, starokatolickiego i metodyckiego. Każdy członek tych kościołów pracujących w Wielki Piątek ma prawo do dodatkowego świadczenia, gdy wszyscy inni pracownicy otrzymują zwykłe wynagrodzenie.

Pracownik Markus Achatzi, który nie należy do z wyżej wymienionych kościołów, miał pracować w Wielki Piątek. Wnioskodawca po nieotrzymaniu dodatkowej zapłaty za ten dzień wyłącznie dlatego, że nie należy do żadnego z wymienionych kościołów, zwrócił się do sądu z powodu dyskryminacji ze względu na religię. Sąd Najwyższy Austrii, jako ostatni sąd, skierował sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE, zadając pytanie, czy wspomniany przepis narusza zasadę niedyskryminacji.

Odpowiedź Trybunału była jasna i niedwuznaczna: istnieje bezpośrednia dyskryminacja, ponieważ pracownicy traktowani są inaczej z powodu pewnych wyznań. Chociaż Wielki Piątek jest ważnym świętem dla osób religii chrześcijańskiej, w piątek pracownicy, którzy są członkami jednego z wyżej wymienionych kościołów, otrzymają dzień wolny, pracodawcy nie mają prawna domagać się, aby pracownik wykonywał określony religijny obowiązek w tym dniu, ale może wymagać formalnego członkostwa w jednym z tych kościołów. Dlatego pracownik ten może swobodnie wybrać sposób spędzania czasu w ten dzień, na przykład w celach rekreacyjnych lub wypoczynkowych.

Niedopuszczalne traktowanie wynika również z faktu, że prawo chroni wyłącznie religie chrześcijańskie. Wyjątek dla danej religii można uzasadnić tylko wtedy, gdy dotyczy członków innych wspólnot religijnych. Ponieważ nie ma podobnych przepisów dla żydów i muzułmanów, Austria nie może, na przykład, polegać na ochronie wolności religijnej.

Trybunał ustalił, że chociaż zainteresowane państwo członkowskie może zmienić swoje ustawodawstwo w celu zapewnienia Wielkiego Piątku jako dnia wolnego od pracy tylko pracownikom, będącym członkami niektórych kościołów chrześcijańskich, prywatny pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia dnia wolnego pozostałym pracownikom, pod warunkiem, że pracownicy ci wcześniej poprosili pracodawcę o pozwolenie oraz potwierdzenie rekompensaty za ten dzień wolny, jeżeli pracodawca odmówi.

Obecnie w Kodeksie Pracy Republiki Litewskiej obowiązuje kilka świąt religijnych: Wielkanoc, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Dzień Wszystkich Świętych, Wigilia i Boże Narodzenie. Należy jednak zauważyć, że dni wolne są przyznawane wszystkim osobom, niezależnie od ich religii, oraz że w tym dniu praca wykonywana jest tylko za zgodą pracownika, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w umowie zbiorowej.