EFHR zwraca uwagę na finansowanie prasy mniejszości narodowych

15 stycznia br. Litewski Fundusz Wspierania Prasy i Telewizji (dalej: Fundusz) ogłosił wynik konkursu w sprawie dotacji projektów informacji publicznej na rok 2020.

Na stronie internetowej Funduszu podano informację, że na konkurs wpłynęło 439 wniosków. Łączna pula dostępnych środków wynosiła 6 740 719 euro. Wnioski oceniane były przez pięcioosobowe grupy eksperckie, w skład których weszli doświadczeni dziennikarze, naukowcy, specjaliści w dziedzinie kultury i sztuki. Ostateczną decyzję, po uwzględnieniu propozycji grup eksperckich, przyjęła siedmioosobowa Rada Funduszu, która oceniła oryginalność, aktualność, profesjonalizm oraz zgodność wniosków z celami Funduszu.

Europejska Fundacja Praw Człowieka (dalej: EFHR) nie kwestionuje kwalifikacji grup eksperckich ani obiektywizmu oceny, natomiast zwraca uwagę na kwestię finansowania prasy mniejszości narodowych. „Kurier Wileński”, który jest jedynym polskojęzycznym dziennikiem wydawanym na Litwie, nie uzyskał w tym roku finansowania.

Warto podkreślić, że 8 stycznia 2019 roku Komitet Doradczy ds. Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych opublikował rekomendacje, zgodnie z którymi Litwa powinna zapewnić ochronę praw mniejszości narodowych. Dokonując przeglądu ogólnej sytuacji praw człowieka i mniejszości narodowych na Litwie, Komitet zauważył, że temat praw mniejszości narodowych jest od dawna upolityczniony, co wyraźnie kontrastuje z faktem, że stanowią one stosunkowo niewielką część litewskiego społeczeństwa. Po wygaśnięciu ustawy o mniejszościach narodowych w 2010 r. na Litwie brak jest przepisów szczegółowo określających prawa mniejszości narodowych, pomimo iż podejmowane są wysiłki w celu znalezienia pragmatycznych rozwiązań. Nie są one jednak wystarczające, aby rozwiązać problem używania języków mniejszości w życiu publicznym, dwujęzycznych tablic czy kwestii pisowni imion i nazwisk w oficjalnych dokumentach.

Komitet wskazuje, że po prawie 30 latach odzyskania niepodległości przez Litwę, polityka mniejszości narodowych tego kraju znajduję się na rozdrożu. Skuteczne zapewnienie ww. praw językowych stanowiłoby decydujący krok w kierunku w pełni zintegrowanego społeczeństwa. W przeciwnym razie istnieje ryzyko zaostrzenia sytuacji przez czynniki geopolityczne, gospodarcze czy demograficzne.

Komitet Ministrów Rady Europy, zgodnie z zaleceniami Komitetu Doradczego ds. Ramowej konwencji o ochronie mniejszości narodowych, 27 marca przyjął rezolucję CM/ResCMN (2019)4 wzywającą Litwę do wdrożenia międzynarodowych uwag i zaleceń. Obejmuje ona m.in. wsparcie mediów mniejszościowych za pośrednictwem Litewskiego Funduszu Wsparcia Prasy, Radia i Telewizji, w tym między innymi oddzielnego punktu finansowania mediów mniejszościowych.

EFHR zwraca uwagę na zalecenia Komitetu Ministrów i wzywa do przeglądu przepisów, które dotyczą przyszłorocznego konkursu, z uwzględnieniem oddzielnego punktu finansowania mniejszościowych projektów medialnych.

Powyższe oświadczenie zostało wysłane do Funduszu Wsparcia Prasy, Radia i Telewizji, Departamentu Mniejszości Narodowych, Ministerstwa Finansów i Rządu Republiki Litewskiej.