Sądowe zwycięstwo w sprawie imienia „Viktoria“

Artykuł 2.20 pkt 1 Kodeksu Cywilnego RL stanowi, że każda osoba fizyczna ma prawo do swojego imienia, które obejmuje prawo do nazwiska, imienia (imion) i pseudonimu. Obecne ustawodawstwo nie uwzględnia w wystarczającym stopniu praw i potrzeb jednostki. Sąd Rejonowy miasta Wilna pozytywnie rozpatrzył pozew powódki, która funkcjonuje na Litwie jako ,,Viktorija” i zezwolił na zapis jej imienia we wszystkich oficjalnych dokumentach w wybranej przez kobietę formie ,,Viktoria”. Orzeczenie weszło w życie.

Powódka jest obywatelką Litwy. Obecnie mieszka we Francji. Zarówno w swoim życiu prywatnym, jak i zawodowym posługuje się imieniem „Viktoria“, bez użycia litery „j“. W tej formie ma podpisaną umowę o pracę, imię „Viktoria“ figuruje na wizytówkach, w mediach społecznościowych itd. Kobieta zwróciła się z prośbą o zmianę swojego dotychczasowego imienia. Wniosek został odrzucony. Nieuzasadniona i niezgodna z prawem ingerencja spowodowała wiele niedogodności zarówno powódce, jak i jej rodzinie. Musiała ciągle się tłumaczyć, dlaczego jej imię różni się od tego w dokumentach osobistych.

Kobieta przy pomocy Europejskiej Fundacji Praw Człowieka (EFHR), którą reprezentowała Ewelina Dobrowolska, zaskarżyła orzeczenie wileńskiego sądu rejonowego. EFHR od kilku lat sukcesywnie walczy w sprawie postanowień, które uniemożliwiają skarżącym zapis imion i nazwisk w oryginalnej formie. EFHR ostatnio wyjaśniła, że na Litwie istnieje odpowiednio 108 i 195 osób, których imiona są zapisane jako „Viktoria“ i „Victoria“. Chęć zmiany imienia w żaden sposób nie zagraża językowi litewskiemu, ponieważ podobne imiona są w użyciu.

W swoim orzeczeniu sąd oparł się na interpretacji Komisji Praw Człowieka ONZ w sprawie Raihman przeciwko Łotwie (skarga nr 1621/2007). Zgodnie z art. 17 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych uznał (nr 1621/2007), że przymusowa zmiana nazwiska jest niezgodna z prawem, a także ingerencją w prywatność osoby i naruszeniem praw człowieka. Nawet zmiana jednej litery wbrew woli wnioskodawcy będzie uważana za zmianę nazwiska.