Sąd ujednolicił pisownię nazwiska kolejnej rodziny

4 marca 2021 r. Sąd Dzielnicowy m. Wilno wydał decyzję, w której zobowiązał Urząd Stanu Cywilnego do dokonania zmiany zapisu nazwiska małoletniego dziecka obywatelki Republiki Litewskiej na wpis w wersji oryginalnej – z “Ouvens” na “Ouwens” – i wydania nowego aktu urodzenia. Decyzja ta stała się już ostateczna.

To już druga wygrana sprawa sądowa rodziny Ouwens – 10 października 2016 r. Sąd Dzielnicowy m. Wilno zobowiązał Urząd Stanu Cywilnego do wpisania nazwiska z literą „w” zarówno w akcie małżeństwa Litwinki, która wyszła za mąż za obywatela Holandii, jak i w akcie urodzenia ich pierwszego dziecka. Więcej informacji na temat pierwszej sprawy sądowej rodziny Ouwens można znaleźć tutaj.   

Zdaniem sądu, brak regulacji prawnej i brak odpowiednich przepisów prawnych umożliwiających wpisanie imienia i nazwiska zapisanych czcionką inną niż litewska w aktach stanu cywilnego nie może sam w sobie stanowić podstawy do odmowy, gdy osoba tego zażąda: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że imię i nazwisko osoby są jednym z elementów jej tożsamości i życia prywatnego, które są chronione na mocy art. 7 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej („Karta”) i art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Chociaż art. 7 Karty nie odnosi się wyraźnie do imienia i nazwiska osoby, ma ono nie mniejsze znaczenie dla życia prywatnego i rodzinnego osoby, ponieważ jest środkiem identyfikacji osoby i przypisania jej do określonej rodziny (zob. na przykład Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie C-391/09, Runevič-Vardyn i Wardyn).  

W swoim orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że odmowa zmiany imion i nazwiska obywatela państwa członkowskiego i uznania imion i nazwiska nabytych w innym państwie członkowskim może być uznana za ograniczenie swobód uznanych w art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeżeli może powodować dla tej osoby poważne niedogodności na płaszczyźnie administracyjnej, zawodowej i prywatnej.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że używanie własnego imienia i nazwiska jest uznawane za integralną część prawa do życia prywatnego i rodzinnego oraz że ingerencja państwa w tym zakresie, polegająca na zakazie oryginalnej pisowni imienia i nazwiska danej osoby, może być tolerowana jedynie wtedy, gdy stanowi proporcjonalny środek do osiągnięcia uzasadnionych celów.

W wyroku z dnia 4 marca 2021 r. Sąd Dzielnicowy m. Wilno stwierdził, że w sprawie nie ma dowodów wskazujących na to, że dodanie do nazwiska dziecka skarżących litery „w”, tj. „Ouwens”, zakłóciłoby identyfikację osoby, spowodowałoby niedogodności, naruszyłoby dobro publiczne lub stworzyłoby praktyczne trudności. Sąd wziął również pod uwagę opinię Państwowej Komisji Języka Litewskiego, według której możliwe są pewne wyjątki od stosowania litery „w” w nazwisku, a jednym z nich jest to, że nazwiska obywatelek Republiki Litewskiej, które zawarli związek małżeński z cudzoziemcem i przyjmują jego nazwisko, a także nazwiska dzieci takich małżonków, mogą być zapisane znakami nielitewskimi, przy założeniu, że zapisane one będą alfabetem łacińskim, przy czym źródłem dokumentu jest dokument tożsamości cudzoziemca. 

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) udziela pomocy prawnej osobom dotkniętym problemem oryginalnej pisowni imion i nazwisk w dokumentach osobistych. Pomocy prawnej udzielają prawnicy EFHR oraz współpracujący z Fundacją Adwokaci znanych kancelarii prawnych. Pomoc prawna obejmuje porady, sporządzanie dokumentów i reprezentowanie w sądzie. Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do rejestracji drogą mailową info@efhr.eu , telefonicznie + (370) 691 50 822.