WOS 2023 Temat II – Unia Europejska

Unia Europejska (UE) jest organizacją międzynarodową, która powstała w 1993 roku po podpisaniu Traktatu z Maastricht, znanego także jako Traktat o Unii Europejskiej. Utworzona wtedy struktura zastąpiła oraz zjednoczyła trzy wcześniejsze instytucje, które razem były określane mianem Wspólnot Europejskich. W skład tych poprzednich organizacji wchodziły Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), ustanowiona na mocy Traktatu Paryskiego z 1951 roku, a także Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EURATOM), które powstały na mocy Traktatów Rzymskich z 1958 roku. Aktualnie Unia Europejska liczy 27 państw członkowskich. 

Aby UE mogła pełnić swoje funkcje, traktaty wyposażyły ją w stosowne organy. Należą do nich przede wszystkim: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska oraz Trybunał Sprawiedliwości. Warto dodać, że te trzy ostatnie instytucje mają charakter ponadnarodowy. Oznacza to, że choć zasiadają w nich obywatele pochodzący z różnych krajów, to mają oni obowiązek kierować się dobrem Unii, jako całości, a nie lojalnością wobec własnego państwa.

W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów każdego kraju UE. Posiedzenia odbywają się zwykle w Brukseli. Rola Rady Europejskiej polega na wyznaczaniu ogólnych kierunków polityki i priorytetów UE oraz na rozwiązywaniu złożonych i delikatnych kwestii, których nie można było rozwiązać na niższym szczeblu współpracy międzyrządowej.

Inną instytucją unijną jest Rada Unii Europejskiej. W jej skład wchodzą ministrowie ze wszystkich państw UE, którzy spotykają się, aby przyjmować akty prawne i koordynować politykę w poszczególnych obszarach. Rada Unii Europejskiej uchwala unijne akty prawne, koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich oraz podpisuje umowy między UE a innymi krajami. Posiedzeniom Rady przewodniczy odpowiedni minister kraju, który wówczas sprawuje prezydencję w Unii Europejskiej. Prezydencja w Radzie UE nie jest wyłaniania w wyborach: sprawuje ją po kolei każde państwo. Oznacza to, że każde państwo członkowskie – duże czy małe – będzie sprawować prezydencję w Radzie. Kadencja przypada co 13 i pół roku.

Parlament Europejski reprezentuje obywateli państw unijnych i składa się obecnie z 705 posłów. Parlamentarzyści są wybierani w wyborach bezpośrednich, które odbywają się co pięć lat. Parlament jest kluczową instytucją UE, ponieważ wybór posłów jest wynikiem woli obywateli. 

Komisja Europejska jest jedną z głównych instytucji UE, której zadaniem jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego oraz zarządza bieżącymi sprawami związanymi z polityką UE. W skład Komisji wchodzi jeden komisarz z każdego państwa UE. Przewodniczący Komisji powierza każdemu komisarzowi określony obszar polityki, takie jak komisarz ds. transportu lub komisarz ds. polityki regionalnej. Najważniejszym zadaniem Komisji jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. 

W ramach struktury organizacyjnej UE istnieje także wiele innych wyspecjalizowanych organów. Jednym z przykładów jest Europejski Bank Centralny, odpowiedzialny za kształtowanie polityki pieniężnej w strefie euro. Oprócz tego, UE posiada organy doradcze, takie jak Komitet Regionów, który reprezentuje interesy samorządów terytorialnych, oraz Komitet Społeczno-Ekonomiczny, w którego skład wchodzą przedstawiciele pracowników i pracodawców.

Na koniec warto dodać, że każdy obywatel kraju należącego do UE posiada również obywatelstwo Unii Europejskiej. Z tego faktu wynikają pewne uprawnienia. Przede wszystkim obywatel UE ma prawo do swobodnego przemieszczania się w granicach Unii oraz do przebywania w dowolnym państwie członkowskim. To oznacza także prawo do podejmowania nauki oraz pracy w każdym kraju UE, na takich samych zasadach, jak obywatele tego kraju.

Obywatelstwo unijne wiąże się również z prawem do uczestniczenia w wyborach lokalnych i wyborach do Parlamentu Europejskiego w miejscu zamieszkania, nawet w przypadku braku obywatelstwa danego kraju. Dodatkowo obywatele Unii Europejskiej mają prawo zwracania się do instytucji Unii Europejskiej w celu składania skarg, wniosków i uzyskiwania informacji.

Jakie programy integrację młodzieży w Unii Europejskiej znasz? Prześlij swoją odpowiedź do 2 listopada na adres info@efhr.eu i wygraj 2 bilety do kina na dowolnie wybrany film!