Proces zmiany pisowni imienia i nazwiska, znaki diakrytyczne – ulotki EFHR

Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) od ponad 12 lat podejmuje działania na rzecz praw człowieka do używania oryginalnej pisowni imienia i nazwiska na Litwie. Należy zaznaczyć, że działania EFHR przyczyniły się do przyjęcia przez parlament Litewski Ustawy dedykowanej pisowni imion i nazwisk w dokumentach, która obowiązuje od 1 maja 2022 roku. Powyższa ustawa legalizuje możliwość pozytywnego ubiegania się o przywrócenie oryginalnej pisowni nazwisk i imion mniejszościom narodowym. Warunkiem ubiegania się o zmianę jest status członka mniejszości narodowej lub związek małżeński z cudzoziemcem. W następstwie wprowadzonych zmian, w pisowni można używać:

• Liter w,x,q
• Nielitewskich dwuznaków, takich jak rz,sz,cz oraz podwójnych liter
• Znaków diakrytycznych ą i ę

O procedurze ubiegania się o zmianę zapisu imienia i nazwiska możecie Państwo przeczytać w naszych ulotkach. Pierwsza z nich przedstawia procedurę zmiany pisowni imion oraz nazwisk na podstawie ustawy (zachęcamy do lektury ulotki pt. „Nowa ustawa ułatwia procedurę zmiany pisowni imion i nazwisk”. Link: https://bit.ly/3yZsK45). Druga ulotka dotyczy kampanii Europejskiej Fundacji Praw Człowieka, której celem jest zwrócenie uwagi na kwestię oryginalnego zapisu imion i nazwisk zawierających znaki diakrytyczne, które nie zostały objęte ustawą, a także zachęcenie do podejmowania kroków prawnych z pomocą Fundacji (ulotka pt. Kampania „Mam prawo do oryginalnej pisowni imion i nazwisk”. Link: https://bit.ly/41bNnol). Zachęcamy do zapoznania się z ich treścią. 

Niestety, wyżej wymieniona ustawa nie rozwiązuje nadal kwestii związanych z zapisem znaków diakrytycznych. W związku z tym nasza Fundacja w dalszym ciągu apeluje o rozszerzenie tego aktu prawnego, aby przewidywał możliwości pisowni imion i nazwisk ze znakami diakrytycznymi. Fundacja wygrała już kilka spraw dotyczących pisowni imion i nazwisk ze znakami diakrytycznymi, a najgłośniejszą sprawą była sprawa profesora Jarosława Wołkonowskiego, która trafiła do Trybunału Konstytucyjnego i obecnie czeka na rozpatrzenie.

EHFR przykłada szczególną uwagę do szerzenia informacji w tym temacie, ponieważ imiona i nazwiska są wyjątkowo ważną częścią ludzkiej tożsamości oraz stanowią podstawę identyfikacji jednostki. Zachowanie oryginalnej pisowni imion i nazwisk jest bardzo istotną praktyką, ponieważ pomaga zachować poczucie tożsamości i przynależności do określonej kultury oraz dziedzictwa kulturowego. Niezwykle ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że imiona i nazwiska są bardzo istotne, ze względu na ich głębokie znaczenie kulturowe i historyczne. Przykładowo imię lub nazwisko może być związane z określoną grupą etniczną lub regionem lub może być symbolem przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Nazwiska dają nam również poczucie tego, kim jesteśmy, społeczności, do których należymy i pomagają odnaleźć nasze miejsce w świecie. Co więcej, poprawna pisownia czyjegoś imienia i nazwiska jest ważnym aspektem okazywania szacunku wobec tej osoby.

Od 1 maja 2022 roku do 27 kwietnia 2023 roku do Urzędu Stanu Cywilnego m. Wilna wpłynęły aż 222 wnioski o zmianę imienia i nazwiska ze względu na przynależność narodową. Niemniej jednak, stoimy na stanowisku, że powyższych wniosków mogłoby być znacznie więcej.

Zwracamy się dlatego do Państwa z prośbą o dołączenie do naszej inicjatywy „Mam prawo do oryginalnej pisowni imion i nazwisk”. Za naszym pośrednictwem bezpłatnie można wszcząć procedury zmiany imienia i/lub nazwiska. Wszystkich zainteresowanych uzyskaniem pomocy prawnej zachęcamy do bezpośredniego kontaktu drogą mailową na adres info@efhr.eu lub telefonicznie pod numerem + (370) 691 50 822.