- 2013/07/24
WANETA BANEL v. LITHUANIA
![WANETA BANEL v. LITHUANIA](https://www.efhr.eu/wp-content/uploads/2013/07/curia.jpg)
18 czerwca 2013 roku doszło to ogłoszenia wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz), mocą którego wnioskodawca Waneta Banel wygrała sprawę przeciwko Litwie. Sprawa dotyczyła okoliczności śmierci Edgara – syna W. Banel spowodowanej zaniedbaniem samorządu miasta Wilna oraz spółki samorządowej „Naujamiesčio būstas”.
Do tragicznego wydarzenia doszło 6 czerwca 2005 roku. Edgar – syn Wanety Banel – bawił się z innymi dziećmi tuż obok mieszkania, w którym mieszkał. Podczas zabawy w starym opuszczonym domu, troje dzieci weszło na balkon, który nie wytrzymał wagi i runął do dołu. Trzynastoletni chłopczyk z powodu licznych, ciężkich obrażeń ciała (w tym – złamanego kręgosłupa) zginął na miejscu, a jego przyjaciele V.J. i A.B. zostali hospitalizowani. Tego samego dnia policja wszczęła śledztwo.
Wnioskodawca w toku postępowania, wniósł przeciwko samorządowi pozew o kwotę w wysokości 3 mln. litów za wyrządzoną szkodę moralną oraz za koszty poniesione w toczącej się sprawie.
W.B. argumentowała to tym, że jej syn zginął, ponieważ funkcjonariusze samorządu nie zadbali o przyzwoity stan opuszczonego budynku. Obowiązek ten wynikał z artykułu 42 ustawy o budownictwie. W 2007 r. prokuratora Wilna wydała decyzję, na mocy której umorzyła postępowanie przygotowawcze. Decyzję motywowała tym, że w związku z „istotnymi” zmianami w organizacji samorządu oraz spółki samorządowej „Naujamiesčio būstas“, które miały miejsce w latach 1999 – 2005, nie można ustalić winnego. Na dodatek, w oparciu o artykuł 20, paragraf 5 kodeksu karnego uznała, że osoba prawna, jaką jest samorząd i podlegająca pod niego spółka, nie może być podmiotem przestępstwa. Decyzja została zaskarżona. W 2009 roku Pierwszy Sąd Rejonowy w Wilnie wydał orzeczenie, w którym nie wskazał winowajcy z powodu nieuzyskania wystarczającego materiału dowodowego przez oskarżyciela publicznego.
Po wyczerpaniu drogi sądowej Waneta Banel złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Po zapoznaniu się z całą sprawą, zaistniałymi okolicznościami i wyrokami sądów Litwy, ETPCz uznał, że władze municypalne naruszyły poszczególne przepisy krajowe (art. 42, par.3, ust.1 ustawy o budownictwie) jak też art. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościach. Trybunał powołał się m. in. na orzeczenie Sądu Najwyższego (3K-7-365/2005) i Okręgowego Sądu w Kłajpedzie (21-421-253/2010), w których władzom municypalnym przyznano winę w związku z niewykonaniem nałożonych obowiązków.
ETPCz zwrócił uwagę na to, że zgodnie z artykułem 229 kodeksu karnego i artykułem 6.250 kodeksu cywilnego Litwa musi wypłacić odszkodowanie na rzecz wnioskodawcy w wymiarze 28.135 EUR za wyrządzoną szkodę moralną i koszty procesowe.
EFHR